Er zijn in de doe-het-zelf zaak heel wat smeermiddelen te koop. Ik kan ze hier niet allemaal behandelen maar ik probeer wel een paar tips te geven over wat wel en niet te gebruiken.
-
- Asje broodbakmachine
- Vastzittende onderdelen
- Onderhoud deurrubbers
- Sloten en scharnieren
- Kogellagers
- Schuifmechanismen (laden, rails van ijzer)
- Schuifmechanismen (schakelaar van plastic)
- Ketting fiets
- Montage vet (voor het later makkelijk demonteren)
- Waterkraan / afsluiter
- Kraanleertje
- Fietsketting (Teflon)
- Fietsketting (ketting olie)
- Naaimachine
- Tondeuse
- Gordijnrails
In huishoudelijke keukenapparatuur kun je natuurlijk geen WD40 of Imal gebruiken. Hier zitten stoffen in die je niet in je eten wilt hebben.
Olijfolie / Zonnebloemolie
Om bijvoorbeeld de as van je kneedhaak in een broodbakmachine te smeren, is het handig om dit na elke schoonmaakbeurt met een druppeltje olijfolie of zonnebloemolie in te vetten en dan een paar keer rond te draaien.
Kruipolie
Kruipolie is een speciaal soort smeerolie van geringe viscositeit en oppervlaktespanning, waardoor deze door capillaire werking gemakkelijk in zeer kleine ruimten “kruipt”.
Kruipolie kan goed gebruikt worden om onderdelen te smeren die niet direct voor de olie toegankelijk zijn, maar waar de olie zelf naartoe kruipt. Dit smeren is meestal bedoeld als bescherming tegen roestvorming en voor reinigingsdoeleinden. Als echt smeermiddel is kruipolie minder geschikt, aangezien de olie nogal vluchtig is en de belastbaarheid gering.
Ook voor het losmaken van vastzittende onderdelen, zoals bouten, wordt kruipolie gebruikt, omdat de olie in de tussenruimten kruipt en daarmee het losmaken vergemakkelijkt. Sommige kruipoliën hebben toevoegingen om oxide op te lossen, waardoor ook door roest vastzittende onderdelen soms losgemaakt kunnen worden.
Bekende kruipoliën zijn WD40 en Imal. Deze kruipolie is beschikbaar in flesjes en spuitbussen.
Siliconenspray
Je kunt siliconenspray o.a. gebruiken om scharnieren en sloten, elektrische installaties (niet de contacten), rubber, plastic, chroom en leer te beschermen tegen vocht. Siliconenspray heeft namelijk een prima vochtafstotende werking. Bovendien beschermt de siliconenspray tegen bevriezing en vastkleven en maakt het leren laarzen en schoenen waterdicht. Siliconenspray is echter niet geschikt voor het waterdicht maken van kleding en textiel.
Als hoogwaardig poetsproduct geeft siliconenspray een groot aantal soorten plastic en gelakte materialen hun hoogglanzende kleur terug. Daarnaast vereenvoudigt deze spray toekomstige reiniging.
Gebruik silicone nooit als contact spray. De silicone heeft zo’n hoge weerstandwaarde dat deze geen elektrische geleiding meer doorlaat.
Gebruik siliconenspray nooit als fietskettingspray. De smerende werking is zwaar onvoldoende.
Eigenschappen siliconenspray:
Siliconenspray
– is een middel om te smeren, te isoleren en te onderhouden;
– gebruik je voor een schone smering zonder mineraalolie;
– voorkomt slijtage en bevriezing van deurrubbers en diepvrieskisten;
– dempt geluiden van bijvoorbeeld loopbanden;
– is geschikt voor afdichting en impregneren van ontstekingsmechanismen;
– impregneert o.a. leer en latex;
– smeert, verzorgt en beschermt rubberen, kunststoffen en metalen delen;
– voorkomt dat rubber uitdroogt en poreus wordt;
– laat geen vetlaag achter en plakt niet;
– beschermt tegen vochtigheid en roest;
– is geschikt voor binnen en buiten;
– is een vlekvrije smering;
– verhelpt piep- en knarsgeluiden;
– werkt als een isoleerspray en voorkomt tocht;
– werkt water- en stofafstotend, is antistatisch en verhardt niet;
– beschikt over een stabiele smeerlaag van -50°C tot +200°C;
– houdt rubber elastisch;
Siliconenvet
Delen die bewegen, bijvoorbeeld in de zetgroep van een koffiemachine, kun je het beste smeren met siliconenvet. Dit hecht goed en is waterafstotend. Voor draaiende delen in een waterkraan / afsluiter is siliconenvet ook goed. Een kraanleertje kan soms tegenstribbelen met het monteren. Smeer hem in met siliconenvet, dan gaat het vaak een stuk gemakkelijker.
Kogellagervet
Dit gebruik je voor het smeren en beschermen van onder andere alle typen glij-, kogel- en rollagers, assen, kettingen, tandwielen, scharnieren en andere draaiende delen.
Bekend kogellagervet is Molykote en Agia Lube
Keramisch vet
Dit gebruik je voor de montage van onder andere bouten, moeren, bougies, uitlaatdelen en schijfremmen. Het zorgt ervoor dat de metalen onderdelen bij schroefdraadverbindingen niet vastroesten en dat ze jaren na montage nog steeds eenvoudig aan- of los te draaien zijn. Het bekendste keramische vet is kopervet.
Kopervet niet gebruiken voor het smeren van bewegende delen.
De koperdeeltjes zorgen voor ernstige slijtage.
Vaselinevet / spray
Vaseline wordt gebruikt als smeermiddel en om metalen onderdelen te beschermen tegen corrosie. Bij kunststof scharnierende onderdelen kan het worden gebruikt als smeermiddel omdat (witte) vaseline, in tegenstelling tot veel andere oliën en vetten, zuurvrij is, en daardoor deze niet aantast.
Ook te gebruiken voor:
1. Kringen verwijderen uit je houten tafel of kast.
Kringen in je houten tafelblad door glazen en kopjes?
Je kast vertoont een kring door een lekkende bloempot?
Smeer er een beetje Vaseline op, laat het een nachtje intrekken en veeg het de volgende dag af.
Als de schade niet al te erg is, moet Vaseline de oplossing zijn.
2. Kaarsvet in/op Kandelaar.
Heb jij ook altijd zo’n hekel aan het aangekoekte kaarsvet in kandelaars? Smeer eerst wat Vaseline in de kandelaar voordat je de kaars erin zet en het kaarsvet kan zich niet meer hechten.
3. Voorkom dichtvriezen van sleutelgaten: inspuiten met vaselinespray.
4. Schurende of piepende scharnieren? Spuit ze in met vaselinespray.
5. Gordijnrails insmeren of sprayen met vaseline en het glijdt weer als nieuw.
6 Rails van lades kunnen soms een beetje stroef worden.
Smeer de rails in met een beetje vaseline en het loopt weer als gesmeerd.
Teflon
Zit meestal in een spuitbus. Teflon is een vaste stof met een extreem lage wrijvingscoëfficiënt die zich nagenoeg nergens aan hecht. Deze stof moet metaal op metaalcontact voorkomen als de olie weggedrukt is en zo voor nog wat ‘smering’ zorgen. De Teflon zit in de vorm van minuscule bolletjes in de dunne basisolie, in de spuitbus nog eens extra verdund met een oplosmiddel.
Nadeel is dat oud vet en vuil tegelijkertijd losweken en de smering verpesten. Teflonolie uit de spuitbus kun je dus beter alleen op een tamelijk schone, droge ketting gebruiken. Laat het oplosmiddel eerst verdampen als je een ondergespatte fiets en vies been wilt voorkomen. Dus bij voorkeur enkele uren voor de rit smeren.
fietsketting
Kettingolie moet een zeer hoge vlaktedruk (1000 Newton op een pennetje van 3 mm2!) kunnen weerstaan, moet heel goed hechten en mag door water niet afgespoeld worden.
Geschikte smeermiddelen die hieraan voldoen vind je bij de betere fietsenmaker. Deze speciale kettingoliën (bijvoorbeeld Pedro’s, Sapim, Rohloff of Finish Line) zijn meestal gebaseerd op plantaardige oliën die de genoemde eigenschappen in hoge mate bezitten. Na bewerking en afvullen in kleine flesjes zijn ze prijzig, maar gelukkig heb je er maar weinig van nodig.
Hoe smeer je de ketting?
Druppel of spuit de olie gelijkmatig bovenop de zijplaatjes van de ketting, liefst links en rechts, terwijl je de ketting achteruit draait. Smeer zuinig. Niet zoveel dat je met een lap de overtollige olie weer moet wegvegen. Dan druk je onvermijdelijk ook het vuil tussen de schakels.
Smeer wel regelmatig. Om de paar honderd kilometer is bij normaal gebruik wel nodig.
Naaimachineolie
Naaimachineolie is een algemene zuurvrije paraffinische olie voor huishoudelijk gebruik. De olie is reuk en kleurloos en laat geen vlekken achter. Een druppeltje olie op bewegende asjes van de naaimachine laat je machine weer soepel draaien.
Naaimachine olie is ook goed te gebruiken voor onderhoud aan je tondeuse.
De naaimachine zit vast, of loopt heel langzaam:
Vaak komt dit door oude olieresten en vuil. Probeer uit te zoeken waar de machine precies vast zit door voorzichtig te draaien aan het handwiel. Maak alle asjes goed stofvrij, en schoon met bijvoorbeeld WD40. Laat dit goed inwerken en probeer voorzichtig herhaaldelijk het handwiel te draaien. Dit kost vaak wel wat tijd en moeite.
Als alle delen goed los zijn, maak dan alles weer goed schoon met een doek en smeer de machine na met naaimachineolie.